admin ‘Boş ilaç’ veya ‘şeker hapı’ olarak da bilinen plasebo ilaç görünümünde ve kullanan kişinin de ilaç olduğuna inandığı fakat ana maddesi şeker olan bir üründür. Bu etkisiz ve boş ilaçların içeriğinde hiçbir kimyasal madde bulunmaz ve farmakolojik açıdan kişinin sıkıntısına, hastalığına iyi gelecek bir etki yapmaları söz konusu değildir. Fakat plasebo etkisi olarak bilinen durum, ilaç görünümündeki bu boş ürünleri kullanan bazı hastaların iyileşmesine sebep olur.
Fabrizio Benedetti tarafından yapılan bir deneyde bir denek önce acıya maruz bırakılmış ve acısı morfin kullanılarak dindirilmiştir. Birkaç gün sonra tekrar acıya maruz bırakılan deneğe bu kez tuzlu su enjeksiyonu yapılmış ve acının bu şekilde de dindiği görülmüştür. Daha sonra tuzlu suya morfinin etkisini bloke eden bir madde eklenmiş ve acının devam ettiği gözlenmiştir. Bu noktada; plasebo ilacının aslında ruhsal değil kimyasal bir etki yarattığı ve olay zihinde başlasa veya tetiklense de ağrının, beyin ağrı kesici bir madde ürettiği için kesildiği görüşü de söz konusudur. Fakat genel kabul gören görüşe göre plasebo etkisi insanın kendini düşünce gücüyle iyileştirebileceğinin bir kanıtıdır. İngilizce adı placebo effect olan bu etki; aynı rahatsızlığa sahip 2 grup arasında bir gruba gerçek ilaç, diğer gruba boş ilaç verildiğinde plasebo alan hastaların bir kısmının sanki hastalığa yönelik etkili bir ilaç içmiş gibi bir iyileşme göstermelerine yol açabilmektedir.
Harward Üniversitesi’nce yapılan bir deney de orta şiddette depresyon geçiren bazı hastaların plasebo etkisi ile anti depresan alan hastalar derecesinde bir iyileşme gösterdiklerini ortaya koyuyor. Bu tip tedavi daha çok tıbbın bütün olanakları kullanıldığı halde hastalığı sebebiyle ölümcül statüde incelenen hastalarla ‘hastalık hastalığı’ olarak bilinen psikolojik sorundan muzdarip olan kişiler üzerinde uygulanıyor. Hasta tarafından ilaç olduğu zannedilen plasebonun böyle durumlarda bazı hastalar üzerinde tedavi edici etkisi olduğu çeşitli başka araştırmalarla da kanıtlanmış bulunuyor. Örneğin 2009 yılında dikkat eksikliği sorunu olan çocuklar üzerinde yapılan böyle bir çalışmada şeker ilacı alan çocuklarda olumlu düzelmeler meydana geldiği gözlenmişti.
Kanser hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalıkta kişinin iyileşeceğine inanmasının ve pozitif düşünmesinin son derecede olumlu etkileri olduğu genel kabul gören bir gerçek. Plasebo etkisinin yarattığı olumlu sonuçlar da ortada. Fakat bu şekilde tedavinin her konuda, herkes için olumlu sonuçlar vereceği yanılgısına düşmemek gerekiyor. Plasebo etkisiyle tedavi ancak bir uzman hekimin kararıyla uygulanmalıdır.
